جایگزینی سونوگرافی و آزمایش خون با نمونه برداری های تهاجمی مغز
اسمارت کاور: استفاده از پالس های مافوق صوت توسط سونوگرافی برای عبور از سد خونی مغزی می تواند زیست نشانگرهای تومور مغزی را به جریان خون برساند و آنها را بوسیله یک آزمایش خون ساده شناسایی کرد.
به گزارش اسمارت کاور به نقل از ایسنا و به نقل از نیو اطلس، گلیوبلاستوما نوعی سرطان مغز است که می تواند تهاجمی باشد و متأسفانه تشخیص آن بدون بیوپسی(نمونه برداری) که خطرناک نیز هست، دشوار است. اما یک روش غیرتهاجمی جدید که بر روی موش ها و خوک ها آزمایش شده است، روزی می تواند تومورهای مغزی را با پالس های مافوق صوت و یک آزمایش خون ساده تشخیص دهد.
"گلیوبلاستوم مولتی فرم" یا "GBM" یا "گلیوبلاستوما" شایع ترین تومور بدخیم اولیه سیستم عصبی مرکزی است که در نخاع یا مغز بروز می کند. منشأ تومور از سلول های آستروسیت(نوعی یاخته گلیال) است.
سد خونی مغزی(BBB) نیز یک مرز مهم میان دیواره عروق خونی در مغز و سیستم عصبی مرکزی است تا عوامل بیماری زا را از این مکان های حساس دور نگه دارد. اما متأسفانه وجود این سد می تواند تشخیص و درمان سرطان ها، بیماریهای عصبی و سایر بیماریهای تأثیرگذار بر مغز را دشوار کند.
سد خونی مغزی محدوده جداکننده بین مایع برون سلولی مغز در سیستم اعصاب مرکزی و جریان خون گردشی در بدن است، بطوریکه اگر مواد رنگی به درون خون تزریق شود می توان مشاهده کرد که از این ماده درون مغز اثری دیده نمی گردد. این پرده یا سد از مویرگ های ویژه تشکیل شده که بر خلاف ساختار عادی در مویرگ ها دارای منافذ معمول نبوده و اتصال بین سلولی در آنها از نوع اتصال محکم است و در نتیجه خیلی از مولکول ها و ریزمولکول ها و همین طور باکتری ها قادر به گذشتن از آن بوسیله انتشار و رسیدن به مایع مغزی نخاعی در مغز نیستند. متقابلاً سطح اندوتلیال این مویرگ ها از پروتئین های ویژه پوشیده شده که توسط آنها ورود گلوکز به مغز بعنوان تغذیه امکان پذیر می گردد. همین طور تبادل گازی(اکسیژن-کربن دی اکسید) بین خون گردشی و مغز از این سد بدون مشکل قابل انجام است.
مطالعات گذشته نشان داده است که پالس های متمرکز سونوگرافی می توانند بطور موقت از این مانع عبور کنند و به داروها اجازه دهند تا برای درمان آلزایمر یا سرطان وارد مغز شوند. اما پژوهشگران در این مطالعه جدید از امواج مافوق صوت برای باز کردن سد خونی مغزی استفاده کردند تا بجای آن که چیزی به مغز وارد شود، چیزی از آن بیرون بیاید.
این تیم به رهبری دانشمندان دانشگاه "واشنگتن در سنت لوئیس" با تزریق ریزحباب ها به جریان خون آغاز به کار کردند. امواج سونوگرافی سپس به سمت مغز هدایت شدند و هنگامی که ریزحباب ها با این امواج برخورد کردند، آغاز به تپش و لرزیدن کردند. این امر، سد خونی مغزی را بطور موقت باز نگه داشت و به نشانگرهای زیستی گلیوبلاستوم اجازه داد تا به داخل جریان خون وارد شوند. سپس پژوهشگران توانستند این سرطان را بوسیله یک آزمایش خون ساده تشخیص دهند. آنها این روش را "سونوبیوپسی" می نامند و بمراتب کمتر از روش نمونه برداری سنتی، تهاجمی است.
پژوهشگران این روش را روی موش ها و خوک ها آزمایش کردند و دریافتند که نشانگرهای زیستی را می توان در سطوح بسیار بالاتری بعد از "سونوبیوپسی" شناسایی کرد. آنها بر روی دو ژن موسوم به "EGFRvIII" و "TERT C۲۲۸T" که در گلیوبلاستوما به شدت بیان می شوند، تمرکز کردند. در موش ها، مقدار دی ان ای تومور "EGFRvIII" در گردش خون بعد از سونوبیوپسی ۹۲۰ برابر بیشتر از موش هایی بود که نمونه برداری خون بدون سونوگرافی از آنها انجام شده بود. در صورتیکه سطوح "TERT C۲۲۸T" ۱۰ برابر افزوده شد.
در خوک ها سطح "EGFRvIII" در جریان خون ۲۷۰ برابر و سطح "TERT C۲۲۸T" نه برابر افزوده شد.
همین طور چه در موش ها و چه در خوک ها هیچ لطمه بافتی عمده ای حاصل از این پروسه مشاهده نشد.
"هانگ چن" نویسنده اصلی این مطالعه می گوید: مطالعه ما نشان داد که سونوبیوپسی، دی ان ای تومور درحال گردش(ctDNA) را در پلاسما غنی می کند و حساسیت تشخیص دو فنوتیپ گلیوبلاستوم را بدون ایجاد خطرات ایمنی قابل توجهی بهبود می بخشد. ادغام سونوبیوپسی با سنجش های آنالیز خون پیشرفته نوید تشخیص سرطان مغز با حداقل تهاجم، کنترل مکانی و زمانی و دقیق را می دهد.
این تیم می گوید که سونوبیوپسی در نهایت می تواند برای تشخیص تومورهای مغزی، نظارت بر نحوه پیشرفت درمان و مراقبت از بازگشت بیماری استفاده گردد. اما هنوز کارهای زیادی برای انجام دادن وجود دارد تا بررسی شود که آیا نتایج این آزمایشات حیوانی در مورد انسان نیز صدق می کند یا خیر.
این تحقیق در مجله Theranostics انتشار یافته است.
منبع: smartcover.ir
مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب