بی سوادی تحمیلی میراث فیلترینگ
به گزارش اسمارت کاور، یک پژوهشگر حوزه ارتباطات و رسانه باور دارد که مهاجرت توده ای متخصصان فناوری، نه یک انتخاب یا کنش اعتراضی، بلکه تنها راه بقا در مقابل بن بست ارتباطی و عقب ماندگی تحمیلی ناشی از فیلترینگ است.
نگار علی- در دنیایی که نبض آن با «داده» و «سرعت» می زند، دیوارهایی از جنس فیلترینگ و اختلال، زیست بوم دیجیتال ایران را به جزیره ای منزوی مبدل کرده است. دراین میان، متخصصان حوزه فناوری و ارتباطات، بالاتر از هر گروه دیگری، سنگینی این انزوا را بر دوش می کشند؛ کسانیکه شغل، دانش و هویت حرفه ای آنها در پیوند مستقیم با شبکه جهانی تعریف می شود، حال خودرا در مقابل انتخابی دشوار می بینند: ماندن و تماشای زوال تخصص، یا رفتن برای لمس بدیهیات.
مرضیه ادهم، پژوهشگر حوزه سیاستگذاری رسانه و فضای مجازی، در این گفتگو با نگاهی لطمه شناسانه به تحلیل وضعیت فعلی اینترنت پرداخته است. او اعتقاد دارد آن چه امروز با آن روبرو می باشیم، فراتر از یک فیلترینگ ساده، یک «شکاف دیجیتال عمیق» است که متخصص را از چرخه محاسبات جهانی حذف کرده و او را به سوی مهاجرتی ناخواسته اما ناگزیر سوق داده است.
دیوارکشی دور ایران؛ وقتی دانش آموز و متخصص در بن بست مشترک می افتند ادهم در جواب این پرسش که ارزیابی شما از وضعیت فعلی محدودیت های اینترنتی چیست و این مسئله چه ابعادی فراتر از مباحث فنی دارد، اظهار داشت: « بحث فیلترینگ، تحریم و جدا شدن از جامعه جهانی، در حقیقت نوعی دیوارکشی است که ابعاد آن از تخصص فنی فراتر رفته است. امروز حتی یک دانش آموز یا دانشجوی ساده هم وقتی نام کشورش را در فهرست اپلیکیشن ها نمی بیند یا برای ساده ترین جستجو با سد فیلترشکن و اختلال مواجه می شود، جدا شدن از جامعه جهانی را حس می کند. اما این فشار برای کسی که تخصصش برنامه نویسی یا زیست بوم دیجیتال است، دوچندان است. از سال ۹۸ و خصوصاً بعد از ۱۴۰۱، ما با پدیده ای فراتر از فیلترینگ، یعنی اختلال گسترده و بی کیفیتی عمدی روبرو شدیم که بطور رسمی راهی جز مهاجرت برای متخصص باقی نگذاشته است.»
هراس از عقب ماندگی؛ سقوط از هرم نیازهای دیجیتال این پژوهشگر حوزه سیاستگذاری رسانه و فضای مجازی در ادامه و در جواب این پرسش که زیرساخت فعلی اینترنت چه بلایی سر دانش متخصصان ما می آورد، اظهار داشت: « در زیست بوم دیجیتال، پارادایم ها هر ۵ سال یک دفعه دگرگون می شوند. فاصله قبل و پس از ظهور هوش مصنوعی شاید کلاً دو سال باشد، اما تفاوت گفتمانی که ایجاد کرده، زمین تا آسمان است. وقتی زیرساخت و اتصال امن ندارید، گرفتار «بیسوادی تحمیلی» و شکاف دیجیتال می شوید. متخصص ما از چرخه محاسبات جهانی حذف می شود و بازار کارش را از دست می دهد. دسترسی به لینکدین، یوتیوب و رسانه های اجتماعی برای یک متخصص، جزو ابتداییات هرم مازلو است. او برعکس یک کاربر معمولی، هزینه و زمان تلف شده برای دور زدن فیلترینگ را دقیق محاسبه می کند و وقتی می بیند از بدیهی ترین امکانات محروم است، گرفتار «فومو» (ترس از عقب ماندگی) واقعی می شود.»
مرضیه ادهم، پژوهشگر حوزه سیاستگذاری رسانه و فضای مجازی رانت خواری در لباس تخصص؛ طنز تلخ اینترنت ملی او در ادامه و در جواب این پرسش که در این بین تعدادی از «اینترنت ملی» یا «فیلترینگ هوشمند» دفاع می کنند، نگاه فنی به این واژگان چیست، اظهار داشت: « در گفتمان رسمی، عده معدودی به عنوان متخصص وارد می شوند و مانند رانت خواران صنعت خودرو یا لوازم خانگی رفتار می کنند. آنها امکان دارد رانت مالی ببرند، اما از دانش روز عقب می مانند چون در بازار رقابتی نیستند. اساساً تعریف اینترنت با «اتصال جهانی» گره خورده است؛ وقتی ذات این تعریف را زیر سوال می برید، به بن بست ارتباطی می خورید. طرح مفاهیمی مثل اینترنت ملی برای کسی که الفبای تکنولوژی را می داند، شبیه یک شوخی و خنده دار است، چون می داند چنین چیزی در عمل شدنی نیست.»
مهاجرت توده ای متخصصان؛ کنشگری یا چاره ناچاری؟ ادهم در ادامه و در جواب این پرسش که آیا میتوان مهاجرت گسترده نیروهای فنی را نوعی کنش اعتراضی به سیاست هایی مثل طرح صیانت دانست، اظهار داشت: « من مهاجرت را یک کنش ارتباطی نمی بینم. طراحی فیلترشکن، کمپین های اعتراضی و جمع آوری امضا کنشگری هستند، اما مهاجرت «چاره آخر» است. جنس دلیلهای مهاجرت ها متفاوت می باشد، اما خیلی از این افراد قلباً مایل به رفتن نبودند. آنها ترجیح می دادند در کشور خودشان دورکاری کنند و درآمد دلاری داشته باشند، اما این امکان از آنها سلب شد. مهاجرت متخصصان، لطمه مستقیم سیاستگذاری های غلط و طرح هایی مثل صیانت است. نتیجه این شده که حال در بازار کار خیلی از گرایش های فنی، در عمل با بحران جدی کمبود نیروی متخصص مواجه هستیم.»
آن چه از واکاوی این گفتگو برمی آید، زنگ خطری جدی برای آینده توسعه در ایران است؛ جایی که «مهاجرت» دیگر نه یک انتخاب برای پیشرفت شغلی، بلکه تنها راه گریز از یک «خودتحریمی دیجیتال» محسوب می شود. وقتی زیرساخت های حیاتی ارتباطی فدای تصمیمات سلیقه ای و طرح های غیرکارشناسی می شوند، تخصص به بن بست می رسد و سرمایه های انسانی که باید معماران اقتصاد دیجیتال کشور باشند، ناچار به جلای وطن می شوند. ادامه این روند، ایران را نه تنها در لایه های فنی، بلکه در تمامی عرصه های زیست محیطی، اقتصادی و علمی با یک «عقب ماندگی تاریخی» روبرو خواهد نمود که جبران آن در دنیای پرسرعت امروز، شاید دهه ها به طول بینجامد.
به طور خلاصه فاصله قبل و بعد از ظهور هوش مصنوعی شاید کلاً دو سال باشد، اما تفاوت گفتمانی که ایجاد کرده، زمین تا آسمان است. دسترسی به لینکدین، یوتیوب و رسانه های اجتماعی برای یک متخصص، جزو ابتداییات هرم مازلو است. طرح مفاهیمی مثل اینترنت ملی برای کسی که الفبای تکنولوژی را می داند، شبیه یک شوخی و خنده دار است، چون می داند چنین چیزی در عمل شدنی نیست.
منبع: smartcover.ir
مطلب اسمارت کاور را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب